Cumartesi yasağı nedir? İbretlik olay!

Yahudilerin cumartesi yasağı

Kuran'da "Sebt günü" olarak geçen Cumartesi yasağı, İsrailoğullarının cumartesi gününü ibadete ayıracaklarına ve çalışmayacaklarına dair söz verdikleri gündür. Cumartesi günü tatil olacak, namaz kılıp Allah'ı öven tespihatlar yaparak bütün günü ibadetle geçireceklerdi.

Misakları (verdikleri söz) dolayısıyla tur dağını üzerlerine yükselttik. Oraya secde ederek girin dedik. Cumartesi günü haddi aşmayın dedik ve onlardan sağlam bir söz aldık. [Nisa suresi 154 ]

Cumartesi gününde avlanmak yasaklanmıştı. İmtihan gereği cumartesi günü balıklar daha fazla gelmeye başladı. Bu bolluğu gören israiloğullarından bazı kurnazlar Allah'ı kandırmanın yollarını aradı ve şöyle bir çözüm buldu. Deniz kenarına havuzlar kazıp balıkların içine düşeceği tuzaklar kuracaklar, pazar günü havuzdaki balıkları alacaklar, böylece cumartesi günü avlanmamış olacaklardı.

İçlerinden aklı başında olanlar bu fikri beğenmemiş, bunun Allah'ı kandırmaya çalışmak olduğunu söylemişti. Lakin kendini akıllı zannedenler bu işe kalkıştılar.

Araf Suresi 163: Sor onlara o kasabadan, deniz kenarında cumartesi gününde haddi aşıyorlardı. Cumartesi günü balıklar onlara akın ediyor, diğer günlerde gelmiyordu. Fıska düşmeleri sebebiyle onları imtihan ediyorduk. 164: Onlardan bir ümmet (topluluk) ''Allah'ın helak edeceği veya şiddetli bir azap vereceği bir kavme niçin öğüt veriyorsunuz?'' dediğinde ''Rabbimize bir mazeret sunalım diye, umulur ki takva sahibi olurlar.'' dediler. 165: Artık zikredildikleri şeyi (cumartesi yasağını) unuttukları zaman kötülükten yasaklayanları kurtardık, zulmedenleri kötü bir azapla yakaladık, fıska düşmeleri sebebiyle. 166: Böylece onlar, men edildikleri şeyde ısrarcı olunca: “Aşağılık maymunlar olun!” dedik.

Allah'a verilen sözler mutlaka tutulmalıdır aksi halde kötü sonuçlar doğurur. ''Ey iman edenler! Yapmayacağınız şeyi niçin söylüyorsunuz? Yapmayacağınız bir şeyi söylemeniz Allah’ın katında, büyük suç oldu.'' [Saff Suresi 2-3]

Allah'a verdiği sözü tutmayan yahudilereden ele başları maymuna dönüşme cezası almış, onları uyaranlara ise ceza dokunmamıştır. Eskiden yaşanan olaylar günümüzden farklı olduğu için cumartesi yasağını çiğneyen insanların fiziksel olarak maymuna dönüşmesi olağandır. Çünkü peygamberlerin zamanında mucizeler ve doğa üstü olaylar yaşanmaktaydı.

Günümüzde ise böyle doğa üstü olaylar yaşanmasa da başka rahatsızlıklar meydana gelir. Örneğin cin musallatı Allah'a verdiği sözü bozan insanlarda sıkça görülür. (Bak: Cinlenme)

Sizden Cumartesi yasağını çiğneyenleri elbette biliyorsunuz. Onlara 'Aşağılık maymunlar olun,' dedik. 66: Böylece onu (maymuna dönüşmelerini) ibretlik kıldık. Onların önündekiler (bu olayı görenler) ve arkasındaki (sonraki nesillere) takva sahipleri için öğüt kıldık. [Bakara Suresi 65]

Maymuna dönüşme olayının fiziksel mi yoksa manevi mi olduğu tartışılmıştır lakin rabbimiz ''karakterini maymuna çevirdik'' dememiş, ''maymunlar olun'' diyerek fiziksel olduğu şeklinde anlamaya daha müsait bir cümle indirmiştir. Ayrıca bu olayın ibretlik olması da fiziksel dönüşüm olduğuna delalet eder.

Eğer huy olarak maymuna benzediler ise bir kaç tane yahudinin haylaz maymunlar gibi davranmasının o dönemde yaşayanlara ve gelecek nesillere ibret olarak anlatılmasında bir acayiplik olmaz. Ama fiziksel olarak maymuna dönüştüler ise çok büyük ibretlik vaka olur ki nesilden nesile aktarılmaya değer. ''Sizden Cumartesi yasağını çiğneyenleri elbette biliyorsunuz...'' (2:65) ayeti de son nebi'nin zuhur etmesine kadar bu olayın dilden dile aktarıldığını bildirir.

Tevratta Cumartesi yasağı

Şabat Günü’nü kutsal sayarak anımsa. Altı gün çalışacak, bütün işlerini yapacaksın. Ama yedinci gün bana, Tanrın RAB’be Şabat Günü olarak adanmıştır. O gün sen, oğlun, kızın, erkek ve kadın kölen, hayvanların, aranızdaki yabancılar dahil, hiçbir iş yapmayacaksınız. Çünkü ben, RAB yeri göğü, denizi ve bütün canlıları altı günde yarattım, yedinci gün dinlendim. Bu yüzden Şabat Günü’nü kutsadım ve kutsal bir gün olarak belirledim. (Tevrat: Çıkış, 20.bölüm 8-11)