Cevap: Putperestlik Allah'a yaklaşmak için evliya edinerek ondan medet ve şefaat ummaktır. Namaz ise Allah'a kulluk etmek için ruku ve secde etmektir. ''Şüphesiz ki ben Allah'ım. Benden başka ilah yoktur. Öyleyse bana kulluk et ve beni zikretmek için salatı ikame et.'' [Taha Suresi 14] ayetinde rabbimiz onu anmak için namaz kılmamızı istemiştir. Eğer namazı Geylani için kılsaydık yada peygambere, meleklere, cinlere yaranmak için namaz kılsaydık yada yere kapanınca Allah'tan başkasını övseydik, secde edince şeyhleri düşünseydik o zaman şirk olurdu. Lakin kıyam'da dururken ayetleri okuyoruz, ruku edince ''Subhane rabbiyel azim: Subhan rabbim büyüksün'' diyoruz, secdeye varınca ''Subhane rabbiyel a'la: Subhan rabbim yücesin'' diyoruz ve Allah'ı tespih etmiş oluyoruz. Tüm vücudumuzla Allah'a ibadet ediyoruz. Bunda şirk olacak bir durum yoktur.
Kimileri "ruku alçak gönüllü olmaktır, secde boyun eğmektir" diyerek soyut kavramlar olduğunu söylese de her soyutun bir somut karşılığı vardır. Nasıl ki mutluluk soyuttur ve gülmek somuttur, hüzün soyuttur ve ağlamak somuttur işte ruku ve secde de böyledir. Rukunun somut karşılığı elleri dizlere koyarak eğilmek, secdenin somut karşılığı elleri ve alnı yere koyarak yere kapanmaktır. Bu ön bilgi'den sonra şimdi secde ayetlerini inceleyelim.
Secde: ''Boyun eğmek, alnını ve burnunu Allah için yere koymak'' gibi anlamlara gelir.
Secde edildiği için namaz kılınan yere ‘’mescid’’ denmiştir. Mescid: ‘’cami,namazlık,secde edilecek yer,ibadethane’’ gibi anlamlara gelir.
Secde iki türlüdür. Birincisi boyun eğip ‘’amenna’’ demektir. İkincisi ise yere kapanıp alnı yere koyarak yapılır. Kalbinde eğrilik bulunanlar her kelimenin farklı anlamlarından sadece birini baz aldığı için diğer anlamının üzerini örtüp gizleyerek kafirlik yaparlar. Kafirlik üzerini örtmektir. Bir kelimenin her zaman aynı anlama gelmeyeceğini herkes bilir. Arapçadan örnek verecek olursak ‘’Darabe’’ kelimesi, ‘Dolaşmak, sefere çıkmak, vurmak, örnek vermek, vaz geçmek’’ gibi birbiriyle alakasız anlamlara gelebilmektedir. Bunun gibi secde kelimesi de hem boyun eğmeyi hem de yere kapanmayı temsil eder.
1- Allah için secde etmek!
İşte bunlar Allah'ın kendilerine nimetler verdiği Adem'in zurriyetinden nebilerdir ve Nuh ile birlikte taşıdığımız kişilerden ve ibrahim ve israil zurriyetinden. Hidayet ettiğimiz ve seçtiğimiz kimselerdir. Onlara Rahman'ın ayetleri okunduğu zaman ağlayarak secdeye kapanırlardı. 59- Fakat onlardan sonra yerine geçenler salatı zayi ettiler ve şehvetlerine tâbi oldular. Azgınlığın karşılığını bulacaklar. [Meryem suresi 58-59]
Meryem 58.ayette secde kelimesiyle birlikte ''Harru: yere kapanmak, düşmek'' kelimesi de kullanılmıştır. Allah'ın ayetlerini duyan nebiler göz yaşları içerisinde yere kapanıp secde etmiştir. Bu ayet secde'nin nasıl yapıldığını bize öğretmektedir.
''Artık Allah için secde edin ve kul olun.'' [Necm Suresi 62]
Necm 62.ayette Allah için secde etmemiz istenmiştir. Allah'tan başkasına secde etmek ise kula kulluktur. Nitekim şeyhlere secde ederek kula kulluk eden cahiller vardır.
''Gecenin bir kısmında ve secdelerin arkasından artık onu tespih et.'' [Kaf Suresi 40]
Kaf 40.ayette secde ettikten sonra Allah'ı tespih etmemiz istenmiştir. Yani namaz kıldıktan sonra ''Subhanallah, elhamdulillah, Allahuekber'' taspihatı yapmamız istenmiştir.
‘’Ve onlar geceyi rableri için secde ederek ve kıyam ederek geçirirler.’’ [Furkan Suresi 64]
Furkan 64.ayette müminlerin özelliği sayılırken geceleri ve kıyame ve secde ettiklerine dikkat çekilmiştir. Kıyam, ruku, secde gibi hareketler namaz kılarken hayat bulur. Ayette سُجَّدً ‘’Succed: secde etmek’’ kelimesi geçmektedir. Kıyam: ‘’Ayakta durmak, kalkmak, ayaklanmak’’ gibi anlamlara gelir. Müminler geceleri ayakta durup secde ediyorsa namaz kılmışlardır.
Ey iman edenler! Ruku ve secde edin, rabbinize kulluk edin, hayır işleyin. Belki felaha erersiniz. [Hac Suresi 77]
Hac 77.ayetinde iman edenlere ruku ve secde emri verilmiş, ardından Allah'a kulluk edin denmiştir. zira kulluğun Allah'a göstergesi olan namaz, ruku ve secde ederek ikame edilir.
2- Güneşe secde eden sebe halkı!
Onu ve kavmini Allah’tan başka Güneş'e secde ederlerken buldum. Şeytan onlara amellerini süsledi böylece onları yoldan alıkoydu. Onlar hidayette değiller. 25: Allah için secde etmezler. O ki göklerde ve yerde gizli olanı çıkarır. Sizin gizlediğiniz ve açığa vurduğunuz şeyleri bilir. {Neml Suresi 24}
Onun ayetlerindendir; gece ve gündüz, güneş ve ay. Secde etmeyin güneş ve ay için. Secde edin Allah için ki O yarattı onları. Eğer yalnızca ona kulluk edenler iseniz. {Fussilet Suresi 37}
3- Adem için secde eden melekler!
Allah'ın insan yaratması ve Adem'e secde emrini vermesiyle melekler secde etmiş, iblis ise cin olduğu için secde etmemiştir. Çünkü kendi ham maddesi olan ateşi topraktan üstün görmüştür. Sonuçta melekler Allah'ın emrini uygulamış ve yere kapanmıştır.
Meleklere Adem için secde edin dediğimiz zaman derhal secde ettiler, iblis hariç. Direndi, büyüklendi ve kafirlerden oldu. [Bakara suresi 34]
İblis hariç, secde ednelerle beraber olmaktan kaçındı. [Hicr Suresi 31]
Hicr 31.ayette ''Es sacidin'' kelimesi geçer. Sacid: ''secde eden, yere kapanan, alnını yere koyan'' demektir. Demek ki melekler yere kapandılar, iblis ise yere kapanmadı. Nitekim Adem'e secde ettiğini fiziksel olarak göstermenin tek yolu da yere kapanmaktır. Bu secde Adem'e kulluk etmek için değil, Allah'ın emrini uygulamak içindir. Zira bu secdeyi yapmayan kafir olmuştur.
4- Musa’ya secde eden sihirbazlar!
Firavun, Musa’nın peygamberliğini kabul etmeyip ona sihirbaz deyince buluşma günü ayarladılar. Mısır’ın en maharetli sihirbazları toplandı. Sonra yere halatlar ve bastonlar attılar. Nasıl yaptılarsa canlı bir yılan gibi gözüküyordu. Musa da elindeki asayı yere atınca oda yılan oldu ve sihirbazların yılanlarını yuttu. Bunu gören sihirbazlar Musa’nın sihirbaz olmadığını, gerçekten Allah’ın elçisi olduğunu anlayıp yere kapandılar. Bunu gören Firavun ise küplere binerek onları ölümle tehdit etti.
Şuara 41: Böylece Sihirbazlar geldiği zaman Firavun'a dediler: '' Eğer galib gelirsek bize gerçekten mükafat var mı?'' 42: Dedi: ‘’Evet, o vakit siz elbette yakın olacaksınız.’’ 43: Musa onlara dedi: ‘’Atın ne atacaksanız.’’ 44: Böylece iplerini ve bastonlarını attılar. ''Firavun izzeti için galib gelenler elbette biziz.'' dediler. 45: Sonra Musa asasını bıraktı. Böylece o onların uydurduğu şeyleri yutuyordu. 46: Sihirbazlar atılıp derhal secde etti. 47: Dediler: ‘’İman ettik alemlerin rabbine.’’ 48: Musa ve Harun'un rabbine.
Şuara 46.ayette ‘’sacid: secde eden, yere kapanan, alnını ve burnunu yere koyan’’ kelimesi geçer. Sihirbazların yere kapandığı anlaşılmaktadır. Bunu gören firavun ise kendi izni olmadan sihirbazların Müslüman olmasını kabul edemeyip şöyle tehdit etmiştir: Şuara 49: (Firavun) Dedi: Size izin vermeden önce ona iman ettiniz. Şüphesiz o sizin büyüğünüz ki size sihri öğretti. Öyleyse yakında elbette bileceksiniz. Elbette ellerinizi ve ayaklarınızı karşılıklı kestireceğim. Ve elbette hepinizi astıracağım. 50: (Sihirbazlar) Dediler: ''Zararı yok, şüphesiz biz rabbimize döneceğiz.''
5- Yusuf peygambere yapılan secde!
Yusuf peygamber çocukken 11 yıldız, güneş ve ayın kendisine secde ettiğini rüyasında görmüştü. ‘’ Yusuf babasına demişti: ''Ey babacığım! Gerçekten ben onbir tane yıldız, güneş ve ay gördüm. Onları bana secde ederlerken gördüm.’’ [Yusuf Suresi 4] Bu rüya ileride yaşanacak bir olaya işaret ediyordu. Onbir yıldız kardeşlerini, güneş annesini, ay ise babasını temsil ediyordu. Nitekim yıllar sonra Yusuf aleyhisselam büyüyüp Mısır’da maliye bakanı olunca ailesi yanına geldi ve ona secde etti. Bu secde yıllar sonra evladına kavuştukları için yapılan şükür secdesiydi. Böylece Yusuf’un çocukken gördüğü rüya gerçek oldu. Yusuf 100.ayetteki وَخَرُّواْ لَهُ سُجَّدً ‘’Ve harru lehu succeden: ve yere kapanıp secde ettiler’’ demektir.
‘’Ve ebeveynini arşın üzerine yükseltti. Yere kapanıp ona secde ettiler. Dedi: ''Ey babacığım! Bu önceden olan rüyamın tevilidir. Rabbim onu gerçek yaptı. Beni hapisten en güzel şekilde çıkardı ve sizi çölden getirdi. Sonradan şeytan benimle kardeşlerimin arasını açmıştı. Şüphesiz ki rabbim lutuf sahibidir, şüphesiz ki O bilendir hikmet sahibidir.’’ [Yusuf Suresi 100]
6- Savaşta yapılan secde!
Peygamberimizin savaşta kıldığı namazı anlatan ayette ise önce bir bölüğün ayağa kalması ve secde edip geri çekilmesi sonra diğer bölüğün kalkıp secde etmesi istenmiştir. Böylece ani baskın riskinden korunarak ibadet edebileceklerdir.
Sen içlerinde olupta namazı kıldırdığın zaman onlardan bir tayfa seninle beraber kalksın ve silahlarını alsınlar. Nihayet secde ettikleri zaman sizin arkanızda olsunlar. Ve namaz kılmayan diğer tayfa gelsin. Böylece seninle beraber kılsınlar. Tedbirlerini ve silahlarını alsınlar. Kafirler istedi ki silahlarınızdan ve mühimmatınızdan gaflette olun. Böylece size baskın yapıp tek hamlede saldıracaklardı. Eğer yağmurdan eza olacaksa veya hastaysanız silahlarınızı bırakmanızda size günah yoktur. Tedbirinizi alın. Şüphesiz ki Allah kâfirler için aşağılatıcı bir azap hazırladı. [Nisa Suresi 102]
7- Kitap ehlinden namaz kılanlar!
Aynı değildir, kitap ehlinden bir ümmet vardır ki gece vakti kıyamda durup Allah'ın ayetlerini okurlar ve onlar secde ederler. [Ali İmran 113] ayetinde kitap ehlinden bir grubun geceleri kıyamda durup secde ettiği haber veriliyor. Kıyamda durup ayet okumak ve secde etmek namaza işarettir.
8- Gölgelerin secde etmesi!
Göklerdeki kişiler ve yeryüzü ister istemez sabah akşam gölgeleriyle birlikte Allah için secde ederler. [Rad Suresi 15] ayetinde ''Göklerdeki kişiler'' diyerek meleklerin Allah için secde ettiği haber veriliyor. İster istemez secde etmek ise gölgelerin Allah'ın kanununa boyun eğip yerde gözükmesidir.
Allah için secde eder; göklerdeki şeyler, yerdeki debelenen canlılar, melekler. Ve onlar büyüklenmezler. [Nahl Suresi 49]
9- Kainatın secde etmesi!
Yıldız ve ağaç, ikisi de secde eder. [Rahman 6] ayetinde yıldızların secdesi oluşum aşamasından yok oluş aşamasına kadar geçen sürede kendisine biçilen rolü oynamasıdır. Ağaçların secdesi ise sonbaharda yapraklarını döküp ilk baharda yeşermesidir. Hepsi de kendi özelliklerine uygun şeyler yaparak boyun eymiş olurlar. Güneş ve ay da yörüngede yüzüp secde etmiş yani Allah'a boyun eymiştir. Bütün kâinat Allah'ın emrine girip boyun eymiştir: ''Sonra duman halinde olan göğre yöneldi. Ona ve yeryüzüne dedi ki: ''Gönüllü veya gönülsüzce gelin.''İkisi de ''isteyerek geldik'' dediler.[Fussilet Suresi 11]
Sonuç: Tüm evren ister istemez Allah'a boyun eymiştir. Zira Allah Kahhar'dır yani kahredici üstünlüğe sahiptir. Dünyadayken ışığın üzerimize deymesiyle gölgemiz secde eder. Ayetleri okuyup ders alınca kalbimiz secde eder. Dilimizle hakkı konuşunca çenelerimiz secde eder. Namaz kılarken vücudumuz Allah için secde eder. Secde etmek önemli bir ibadettir.
Bu yazımızda secde kelimesinin Kuran'da nasıl geçtiğini anlatmaya çalıştık. Secde ne demek anlamak için secde kelimesi geçen ayetleri inceledik. Kuran'da geçen diğer kelimeleri okumak için #KuranKavramları etiketine tıklayınız.
Secde nedir - Bumudin/3.11.2018
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?