Bölüm 1: Kurbanlık hayvanların yenmesi
Eti yenen ve yenmeyen hayvanları islam dininin kaynağı olan Kuranı Kerimden öğrenirsek varacağımız sonuç, enam cinsi hayvanlar ve av hayvanları yenir, vahşi hayvanlar yenmez olacaktır. Enamdan kasıt; Koyun, keçi, deve, sığır gibi çift tırnaklı çiftlik hayvanlarıdır. Av hayvanlarından kasıt ise tavuk, ördek, kaz, bıldırcın, keklik gibi kanatlı kuşlar ile canavarın öldürmüş olduğu geyik, ceylan, antilop, dağ keçisi gibi yabani otçullardır. Şimdi bu sonuca nasıl vardığımızı görelim.A) 4 haram ayeti!
Ey iman edenler! Size rızık olarak verdiğimiz şeylerin temiz ve hoş olanından yeyin ve Allah’a şükredin, eğer yalnızca ona kulluk ediyorsanız. Size ancak; ölü hayvanı, kanı, domuz etini, Allahtan gayrısı için kurban edileni haram kıldı. Artık kim dara düşerse istekli olmadan ve saldırmadan (yerse) ona günah olmaz. Şüphesiz Allah bağışlayandır, esirgeyendir. [2/Bakara 172-173]
Haramlar sayılırken "leş, kan, domuz eti, Allahtan başkası için kesilen hayvan" denmiştir. Peki bu maddeler hangi hayvanlardan bahseder? Leş neyin leşi? Kan neyin kanı? Allahtan başkası adına hangi hayvanları kesiyorlardı? Bunlar Kuranın farklı ayetlerinde açıklanmıştır.
Leş: Kendiliğinden ölmüş olan, üzerine Allahın adı anılmadan Besmele çekilmeden murdar ölmüş deve, sığır, davar gibi enam cinsi ile ceylan, geyik, bufalo gibi yabani otçulların leşidir.
Kan: Deve, sığır, davar gibi enam cinsini kurban edince akan kandır.
Allahtan başkası için kesilen: Lat, menat, uzza isimli iyi insanların ruhlarından medet ummak ve şefaat dilenmek için kesilen deve, sığır, davar gibi kurbanlık hayvanlardır.
Domuz eti: Devenin, sığırın, davarın tırnağına bakıldığı zaman çift tırnaklı olduğu ve geviş getirdiği görülür. Domuz da çift tırnaklıdır ama geviş getirmez ve kurbanlık zannedilmesin diye haramlar arasında sayılmıştır, etinin pis olduğu bildirilmiştir. Domuz önceki ümmetlere de haram kılınmıştır: “Domuz çatal ve yarık tırnaklıdır ama geviş getirmez. Sizin için kirli sayılır.” [Tevrat Levililer 11-7]
İşte 4 haram ayeti bize geviş getiren çift tırnaklı hayvanları anlatır ve leş'e haram derken köpek leşinden veya maymun leşinden bahsetmez, kan haram derken sırtlan kanından veya tilki kanından bahsetmez, Allahtan başkası adına kesilen derken Aslan kesmekten veya ayı kesmekten bahsetmez. Kan da enam kanıdır, leş de enam leşidir, Allahtan başkası için kesilen de kurbanlık enamdır.
Peki 4 haram ayetinin enam cinsinden bahsettiğini nereden biliyoruz? Birincisi Allahın "faydalanmanız için enam cinsi hayvanları yarattım" demesinden, ikincisi peygamberimizn hacda kurbanlık hayvanların boynuna gerdanlık takmasından (5:97), yani hem Kuranda hem peygamberimizin uygulamalı sünnetinde hep deve, sığır, davar yemek vardır. Şimdi yememiz için özel yaratılan enam cinsinden bahseden ayetleri görelim:
"Enam cinsini (çift tırnaklı geviş getirenleri) sizin için yarattı, onda ısınma ve menfaat vardır, hemde ondan yiyorsunuz." [16/Nahl Suresi 5]
Isınma ve menfaat vardır ne demek? Isınmadan kasıt yününden iplik yapmak ve kazak örmektir, ayrıca yünden yorgan dikmektir, yünden yatak yapmaktır. Eskiden köylerde koyun yününden bunlar yapılıyordu, günümüzde ise elyaf yorganlar ve yaylı yataklar yaygınlaştı.
Menfaatten kasıt ise etinden sütünden faydalanmaktır. Sütünü sağıp kaynatıp içeriz, sütlü tatlılar yaparız, yoğurt yaparız, peynir yaparız. Etini yeriz, derisinden ayakkabı veya çanta yaparız vb. Bu enam cinsi hayvanlar insanlar için özel yaratılmıştır.
Sizi tek candan yarattı, sonra ondan eşini yaptı. Size enamdan sekiz çift indirdi...'' [39-Zumer Suresi 6]
"Enamdan 8 çift indirdi" ayeti bize; yününden, derisinden, sütünden, etinden faydalanalım diye özel olarak çiftlik hayvanları yaratıldığını, insanın biyolojik yapısına en uygun vefaydalı etin bunlar olduğunu bildirmektedir. Peki bu enam cinsinin deve sığır davar olduğunu nereden biliyoruz? Hem kelime anlamından hem de isimlerinin sayılmış olmasından.
Enam 143 - 144.ayetlerde; Koyundan iki, keçiden iki, Deveden iki, sığırdan iki... olarak sayılır. Enam cinsi hayvanların çift tırnaklı otçul hayvanlar olduğu anlaşılır.
Bölüm 2: Av Hayvanlarının Yenmesi
Birinci bölümde insanlık tarihi boyunca kurban edilen hayvanların deve, sığır, koyun, keçi olduğunu gördük. Şimdi bunlardan başka da av hayvanlarının yendiğini, vahşi avcı hayvanların yenmediğini açıklayan ayetleri göreceğiz. Bu konudaki ayetlerin hepsini hesaba katacağız.Size haram kılındı; leş, kan, domuzun eti, Allahtan gayrısı için kesilen şey, boğularak ölmüş, darbe alarak ölmüş, düşüp yuvarlanarak ölmüş, boynuzlanarak ölmüş, ölmeden kestiğiniz hariç canavarın yediği şey, dikili taşlara boğazlanan şey, fal oklarıyla kısmet aramanız, bunlar yoldan sapmaktır. Bugün kafir kimseler dininizden umut kesti. Artık onlardan korkmayın benden korkun. Bugün size dininizi kemale erdirdim ve size nimetimi tamamladım. Size yaşam tarzı olarak islamdan razı oldum. Artık kim açlık içinde mecbur kalırsa günaha meyletmesin. Şüphesiz Allah bağışlayandır, esirgeyendir. [5/Maide 3]
5:3 ayette yine dört haram sayılmış sonra da enamın veya yabani av hayvanlarının kendi kendine ölme şekilleri (suya düşüp boğulması, darbe alarak ölmesi, dağdan yuvarlanıp ölmesi, boynuz darbesiyle ölmesi gibi) murdar olmuş hayvanların etinin haram olduğu detayı verilmiştir.
5:3 ayette dikkat çeken diğer kelime "canavarın yediği" ifadesidir. Canavardan kasıt vahşi doğadaki kurt, ayı, aslan gibi yırtıcılardır. Bir kurt bir geyiği öldürmüşse o geyik artık insanlar için murdar olmuştur yenmez, bir ayı bir antilobu bufaloyu öldürmüşse o artık insanlar için murdar olmuştur yenmez. Lakin vahşi hayvan öldürmeden elinden alınır da besmele çekerek kesilirse o zaman yenilebilir. Bir aslan bir zebrayı yakalamışsa sorusuna ise "atlar eşekler katırlar binek ve süs olması içindir" (16:8) ayetini gösterebiliriz.
Buraya kadar vahşi, avcı, etçil hayvanların değil otuçul av hayvanlarının yendiğini gördük. Şimdi buna başka bir delil daha sunalım. Sıradaki ayetimiz bize tazı köpeği eğitip veya atmaca eğitip tavuk, örnek, kaz, keklik, bıldırcın gibi kanatlı kuşları avlamaktan bahsediyor. Bu hayvanları avlamak hacca gidenlere haram kılınmıştır. (5:95)
Sana kendilerine neyin helal kılındığını soruyorlar. Deki: Size tayyibat (temiz ve hoş şeyler) helal kılındı. Allahın size öğrettiğinden onlara öğreterek eğittiğiniz avcı hayvanların sizin için tuttuklarını yeyin ve üzerine Allahın ismini anın. Allah'a takvalı olun, şüphesiz Allah hesabı çabuk görendir. [5/Mâide Suresi 4][5/Maide 4]
5:4 ayette size temiz şeyler helal kılındı dedikten sonra "avcılık için yetiştirdiğiniz yırtıcı hayvanların size yakaladığını yenin, besmele çekerek yeyin" diyerek yırtıcı hayvanların yemek listemizde olmadığına işaret edilmiştir ve temiz olanların avcı değil av hayvanları olduğuna dikkat çekilmiştir.
5:3 ve 5:4 ayetleri bize aslında "Avını pençesiyle yakalayan kuşlar ve köpek dişi olan memeliler yemek listenizde hiçbir zaman olmamıştır" mesajı verir. Bir Kuran müslümanı ilgili ayetleri okuyarak bu sonuca ulaşabilir. Peygamberimiz de ilk Kuran müslümanı olduğu için bu sonuca ulaşmıştır ve Kuranla uyumlu olarak şu hadis rivayet edilmiştir:
Hadisler olmadan Kuranı anlayamazsınız diyen sünni zihniyet, Hadislerin de Kurandan çıkarılmış hikmetli sözler olduğunu bilmezler. Hangisi uydurma hangisi sahih anlayabilmek için rivayet edenler arasında güvenilir isimler var mı diye bakarak sahih olduğuna kanaat getirmişlerdir. Biz Kuran müslümanları ise önce konuyla ilgili ayetleri okuruz, vardığımız sonuca uygun olan hadisleri buluruz ve Kurana uygun hadisleri peygamberimize isnad ederiz, Kurana zıt hadislerden peygamberimizi tenzih ederiz. Sahabeler de İslamı hurafelerden korumak için böyle yapmıştır. Örnekler için oku: Uydurma hadis örnekleri)
Kendine Kuran müslümanı diyen ama ilgili ayetleri birlikte okumayan bazı kişiler ise "Kuranda 4 haram sayılıyor, köpek yiyen çinlilere kızamayız, miğdeniz alıyorsa siz de yeyin" derler. Oysa gördük ki 4 haram ayeti bize "siz köpek yemiyorsunuz, halbuki bu dördünden başka haram yok, mideniz alıyorsa ister köpek yeyin ister maymun yeyin" mesajı vermez, bu çok yanlış bir çıkarımdır.
4 haram ayeti bize enam kanı, enam leşi, Allahtan başkası adına kesilen enam haram der. Böylece marufa uygun olarak bilinen ve tüm peygamberlerin öğretisi üzerinden mesaj verir, zira her peygamber enam cinsini kurban etmiştir; deve kesmiştir, dana kesmiştir, koyun kesmiştir, keçi kesmiştir. Hz. İbrahim insan kılığına bürünüp gelen melekleri yemek yiyen insan sandığı zaman sığır eti getirmiştir. (51:26) Yani eski ümmetler de bizim gibi güdülen hayvanları ve av hayvanlarını yemiştir. Kuranda Hz İbrahimin dana eti ikram etmesi detayı yemek listemizde hep enam olduğunu göstermektedir. Hiç bir peygamberin köpek yemeyi öğretmemiş olması, çinlilerin köpek yemeye başlamış olması fıtratlarını bozduklarını gösterir, doğru yaptıklarını göstermez.
Şimdi köpek dişi olan yırtıcı memeliler ve pençesi olan yırtıcı kuşlar hangileri diye hayvanlar alemine bir göz atalım:
5:4 ayette size temiz şeyler helal kılındı, avcılık için eğitilen yırtıcı hayvanın sizin için yakaladığını yeyin denmiş olması bize yırtıcı memelilerin ve pençeli kuşların temiz olmadığına, onların yakaladığı avların temiz olduğuna işaret etmektedir. Peygamberimiz de bu ayetlere dayanarak "azı kesici dişi olan memeliler ve avını pençesiyle yakalayan kuşlar yenmez" demiştir. Bu hadisin peygamberin ağzından çıkmış olma ihtimali yüzde doksandır.
Buraya kadar güdülen hayvanların ve av hayvanlarının yendiğini gördük. Şimdi Enam 145 ayeti gösterip "4 haramdan başka haram yok, dolayısıyla yulin köpek yeme festivali yapan çinlilere kızamayız" diyenlere, Enam 145 nüzul sebebini anlatan ayetleri gösterelim.
Bölüm 3: ENAM 145 AYETİN NUZUL SEBEBİ
Müşrikler kafalarına göre haram uydurmayı severler, Mekkeli müşrikler de enam cinsi hayvanlar üzerinden kendi kafalarınca haramlar üretmişti. Mesela bazı güzel hayvanları dokunulmaz ilan edip sadece kendi akrabalarına helal etmişler, güzel bir deveye yük taşıtmayı haram etmişler, çelimsiz gördükleri koyunları keserken besmele çekmeye gerek görmemişler, hamile hayvanın doğuracağını sadece erkeklere helal etmiş kadınlara haram etmişlerdir. Bu uydurdukları haramlara ise; Bahire, Saibe, Vasile, Ham (5:103) gibi isimler takarak Allahın verdiği rızıkları haram ilan etmişlerdi. İşte bu enam cinsi üzerinden uyudurdukları haramlara cevap olarak inmiştir Enam 145 ayeti. Birkaç ayet öncesini de okuduğumuzda böyle olduğunu görebiliriz.Kendi zanlarıyla dediler: ‘’Bu enam hayvanları ve ekinler dokunulmazdır, bizim dilediğimiz kişi hariç onu yiyemez.’’ Enam var sırtını (yük vurulmasını) haram etmişler, enam var İftira ederek üzerine Allahın ismini zikretmezler. Yakında onları iftiraları sebebiyle cezalandıracak. (6:138)
Ve dediler: ‘’Şu enamın karınlarındaki şey erkeklerimize hastır, eşlerimize haram kılınmıştır. Eğer ölüyse böylece onlar bunda ortaktırlar.’’ Yakında onlara vasıflandırmalarının cezasını verecek. Şüphesiz o hikmetlidir, bilendir. (6:139)
Sekiz eş: Koyundan iki, keçiden iki. Deki: İki erkeği mi haram kıldı yoksa iki dişiyi mi? Yada iki dişinin rahimlerinin kendisini kuşattığı (yavruları) mı? Bana ilimle haber verin, eğer doğru söylüyorsanız. (6:143)
Deveden iki, sığırdan iki. Deki: İki erkeği mi haram kıldı yoksa iki dişiyi mi? Yada iki dişinin rahimlerinin kendisini kuşattığı (yavruları) mı? Yoksa Allah size bununla vasiyet edince şahitler mi oldunuz? Öyleyse bir ilim olmadığı halde insanları saptırmak için Allah’â yalanla iftira eden kişiden daha zalim kimdir? Şüphesiz Allah zalimler kavmine hidayet etmez. (6:144)
Müşrikler her zaman yedikleri enam cinsinin yani deve, sığır, davar gibi hayvanların yavrularını erkeklere helal kılıyor, kadınlara haram ediyorlar. Kadına ölü doğan yavruları reva görüyorlar. İşte bu uyduruk haramlara karşı şu cevap iniyor.
Deki: Bana vahyolunan şeyde, yemek konusunda yiyenler için bir haram bulamıyorum, şunlar hariç: ölü, dökülen kan, domuzun eti ki o pistir, fasıklık edip Allahtan gayrısı için kesilen kurban. Artık kim açlıktan bitkin düşerse istekli olmadan ve saldırmadan (bunlardan yiyebilir) Şüphesiz senin rabbin bağışlayandır, esirgeyendir. [6-Enam 145]
Müşriklerin deve, sığır, koyun, keçi hakkında bazılarını haram etmeleri üzerine Enam 145 iniyor ve enam kanı haram, enam leşi haram, Allahtan başkası için kesilen enam haram, domuz da haram şeklinde detaylar veriliyor. Yani mekkeli müşrikler "köpek yemek haram, aslan yemek haram" diyerek haram uydurmamışlar, her zaman yedikleri enam cinsinden bazılarını haram etmişlerdir. Bunun üzerine inmiştir Enam 145, dolayısıyla Enam 145 ayeti gösterip dört haramdan başka yok, köpek yenebilir diyenler büyük bir gaflet içindedirler.
Açlık kıtlık durumu olduğunda bile dört haram ayetinde sayılanlar helal olmaktadır. Yani leş haram ama açlıktan öleceksen ayının öldürdüğü geyikten bir parça yiyebilirsin, dağdan düşüp ölen keçiden bir parça yiyebilirsin, boğazına elma kaçıp ölen inekten bir parça yiyebilirsin. Domuz eti haram ama açlıktan öleceksen domuz avlayabilirsin tıka basa doymadan birkaç parça yiyebilirsin.
Artık yeyin Allahın sizi rızıklandırdığı şeylerin helal ve temiz olanından. Ve Allahın nimetine şükredin, eğer yalnızca ona tapıyorsanız. Size ancak şunları haram kıldı: leş, kan, domuzun eti, Allahtan gayrısı için kesilen şey. Artık kim mecbur kalırsa aşırıya kaçmadan ve saldırmadan (bunlardan yiyebilir) Şüphesiz Allah bağışlayandır, esirgeyendir. Dillerinizin yalan yere nitelemesi sebebiyle "bu helaldir, bu haramdır" demeyin Allah’a yalanla iftira etmek için. Şüphesiz Allah’a karşı yalanla iftira edenler kurtuluşa eremezler. [16/Nahl Suresi 114-116]
Savaşta kıtlık olsa insanlar domuz yiyebilecektir lakin köpek, tilki, sırtlan, aslan vb yiyemeyecektir çünkü ayette "mecbur kalırsanız bu dört haramda sayılanları yiyebilirsiniz" denmiştir.
# At ve eşek yenir mi?
Otçullar yenir dedikten sonra akla "at ve eşekler yenir mi, onlar da otçul" sorusu gelebilir. Bunun cevabı da yine Kuranda mevcut. Atlar ve eşekler binek ve süs olması için yaratılmıştır. Hem çift tırnaklı değiller hem de geviş getirmezler, bu yüzden enam sayılmazlar."Atlar, katırlar, eşekler ona binmeniz ve süs olması içindir. Bilmediğiniz şeyler de yaratır." [16/ Nahl 8]
Süleyman peygamber de atları okşayarak sevmiş, Allahın yaratma sanatını hatırlattığını söylemiştir:
Davud'a Süleyman'ı bağışlamıştık. O, ne güzel bir kuldu. O, Allah'a yönelen biriydi. Bir akşam üzeri ona çalımlı cins atlar gösterilmişti. Dedi ki “Rabbimi hatırlattığı için mal sevgisi bana hoş geliyor” Nihayet atlar gözden kayboldular. “Onları bana getirin” dedi. Sonra onların boyunlarını ve bacaklarını okşadı. [38/Sad Suresi 30-33]
# Deniz canlıları helal mi?
Kurana göre denizden çıkan her şey yenebilir. Miğdeniz kaldırıyorsa yiyebilirsiniz diyeceğimiz şey deniz mahsulüdür. Zehirli olmayan balıkları, midye, karides, istakoz, ahtapot gibi deniz mahsullerini yiyebilirsiniz. Midyenin denizi temizlediği düşünüldüğünde yememek daha iyidir lakin çiftlikte özel yetiştiriliyorsa yenebilir.Deniz avı ve onu yemek size ve gezenlere bir faydalanma olarak helal kılındı. Kara avı ise ihramlı olduğunuz sürece yasaklandı. Huzurunda toplanacağınız Allah’a takvalı olun. [5/Maide 96] O ki denizi hizmetinize sundu, ondan taze et yemeniz için. Ve ondan süs takısı çıkarıp takınırsınız. Ve gemiyi (suyu) yararak giderken görürsün orada, Allahın lutfundan isteyin diye. Umulur ki şükredersiniz. [16/Nahl Suresi 14]
# Tavuk avcı mı?
Dörtten başka haram yok deyip yırtıcı hayvanları yemeye teşvik eden bazı kişiler "tavuklar solucan ve böcek avlıyor et yiyor, hani avcı hayvanlar yenmezdi" diyebiliyor. Solucan, böcek, tırtıl, kurtçuk, larva gibi şeyler kuşların protein kaynağıdır, bunları yemeleri onları yırtıcı kuş kategorisine sokmaz. Bir kuşun yırtıcı olması için pençesili olması gerekir ve bu pençeyle fare, tavşan, serçe yakalaması gerekir.Ayrıca cennet nimetleri sayılırken ''Canlarının çektiği kuş etleri vardır" (56/ Vakıa 21) denmiştir. Bu kuş etlerinden kasıt; tavuk, hindi, ördek, kaz, bıldırcın, keklik gibi yemeye alışık olduğumuz av hayvanlarıdır. Bir şahin kuşu yada atmaca eğitip doğaya salarsak bu kuşları yakalayıp bize getirecektir. Tabi doğanın dengesini korumak için keyfi avcılık yapılmamalıdır.
# Fare yenir mi?
Fareler; baykuş, kedi, tilki gibi hayvanların yemeğidir. Ayrıca fareler virüs taşıyan pis hayvanlardır. Hıyarcıklı veba, Hantavirüs, Leptospiroz gibi hastalıklara sebep olurlar.Bölüm 4) Mezheplere göre eti yenen hayvanlar!
Eti yenen ve yenmeyen hayvanları mezheplerden öğrenmeye çalışırsanız birinin haram dediğine diğerinin helal dediğini görürsünüz. Yani mezheplerde kişiye göre değişen haramlar vardır. Mezheplerin birinci kaynağı rivayetler ve ulema görüşleri olduğu için haramları da farklılık gösterir. Kurana bakıp "enam ve av hayvanları yenir" deyip konuyu özetlemek yerine çelişkili rivayetler içinde boğulmuşlardır.A) Sırtlan yenir mi?
Hanefilere göre: ‘’Abdullah b. yezid'in şöyle dediği rivayet edilmiştir. Benim halkım çölde mızrağı dikerler, sabahleyin gidip bir sırtlanın öldüğünü görürlerdi. Bunu Said b museyyeb'e sordum. Bana "Sen sırtlan yiyenlerden misin'' dedi. Ben ''ömrümde hiç yemedim'' dedim. Yanında bulunan birisi şöyle dedi: Ebu Derda bize peygamberin; kapıp kaçan, hedef yapılıp öldürülen ve köpek dişi olan kara hayvanlarının etini yemekten men ettiğini rivayet etti.'' Bunun üzerine İbn museyyeb ''doğru söyledin'' dedi. Bu rivayetten anlaşılıyor ki sırtlan eti yenilmez. Biz Hanefiler bu görüşteyiz.Şafii ise Cabir'in şu rivayetine dayanarak sırtlan etinin yenilebileceğini söyler: Cabir'e sırtlanın av hayvanı mı olduğu soruldu. O ''evet'' dedi. Eti yenilir mi? denildi. ''Evet'' dedi. Bu senin peygamberden duyduğun birşey mi? denildi. Buna da evet dedi.
Hanefilerin bu konudaki delilleri yukarıda geçen hadis ve İbn Abbas'tan rivayet edilen şu hadistir: ''Peygamber kara hayvanlarından bütün köpek dişi olanları ve kuşlardan pençesi olanları yemeyi yasak etti.'' Sırtlanın köpek dişi vardır. Bu dişini kullanarak kavga eder. Dolayısıyla kurdun eti yenilmediği gibi onunki de yenilmez. Sırtlan etinin yiyene etkisi daha önce de söylediğimiz gibi onun pis oluşudur. Çünkü o başka canlılara zarar vermek ister ve ahmaktır. [Serahsi - mebsut, cilt 11, sayfa 366-367, Gümüşev Yayınları]
B) Keler yenir mi?
Hanefilere göre keler haramdır: Rivayet edildiğine göre Aişe'ye bir keler hediye edildi. O bunun yenip yenmediğini peygambere sordu. Peygamber bunu mekruh gördü. Az sonra bir dilenci geldi, Aişe ona vermek istedi. Peygamber ''kendin yemediğin şeyi mi ikram ediyorsun'' dedi. Hanefiler bu hadisi alarak keler yemenin helal olmadığını söyler.Şafii'ye göre keler helaldir. Delili şu hadistir: İbn ömer'den rivayete göre peygambere kelerin yenip yenmediği soruldu. O ''keler benim kavmimin yediklerinden değil Bu nedenle gönlüm çekmiyor, helal de demem haram da demem'' dedi. [Serahsi - mebsut, Cilt 11, Sayfa 378, Gümüşev yayınları]
Deniz mahsulü yenir mi?
Hanefilere göre: Vahşi hayvanlar da iki çeşittir. Birincisi deniz av hayvanlarıdır. Bunlardan balığın dışındakilerin yenilmeleri helal değildir. İkincisi de kara av hayvanları olup bunlardan da köpek dişi olan hayvanlarla pençesi olan kuşların dışındakilerin yenilmeleri helaldir. [Serahsi - Mebsut, Cilt 11, Sayfa 358, Gümüşev Yayınları]Sonuç!
Allah bizlere yememiz için temiz rızıklar yarattığını söylemiş, hangilerinin temiz olduğunu da kendisi açıklamıştır. Enam cinsi (geviş getiren çift tırnaklı hayvanlar) temizdir. Yırtıcı hayvanların yakaladığı otçullar da temizdir. Leşçi etçiller temiz değildir. Şöyle bir özetleyecek olursak; Kurana göre enam (deve, sığır, davar) ve av hayvanları yeniyor. Yani pençeli kuşlar ve köpek dişli memeliler yenmiyor.1) Geviş getiren çift tırnaklı hayvanları yememiz istenmiştir. Deve, sığır, davar, manda başta olmak üzere ceylan, geyik, bufalo, gnu da enam cinsine girer.
2) Avcılık için yetiştirilen (atmaca, tazı gibi) yırtıcı hayvanların bize yakaladığını yememiz istenmiştir. Tavşan, ördek, kaz, tavuk, bıldırcın, keklik, ceylan, geyik gibi hayvanlar kast edilmiştir.
3) Kuran bir zooloji kitabı olmadığı için temiz olmayan hayvanları teker teker saymak yerine temiz olanlardan bahsederek konuyu özetlemiştir. Şunları yeyin demek, yenmeyenleri saymaktan iyidir. Siz de marketten aldıklarınızı yada mağazadan aldıklarınızı sayarsınız, almadığınız binlerce ürünü saymazsınız. Bunun gibi Allah da yememizi istediği hayvanları saymıştır.
4) Maide suresi 3-4.ayet ve Enam 138-139 ayetler okunduktan sonra Enam 145.ayet okunmalıdır. Çünkü Enam 145.ayetin hangi iddiaya cevap verdiğini anlamak için öncesine bakmak gerekir.
Leş haram deniyor, neyin leşi diye düşündük mü? Kan haram deniyor, neyin kanı diye hiç düşündük mü? Allahtan başkası adına kesilenler haram deniyor. Hangi hayvanı kesiyorlardı diye hiç düşündük mü? Leş de enam leşi, kan da enam kanı, Allahtan gayrısı için kesilen de enam cinsi. Hepsi de enamdan bahsediyor. Çünkü müşrikler ne kadar sapıtmış olsa da yırtıcı hayvanları yiyecek kadar yoldan çıkmamışlardı.
Müşrikler; aslan, kaplan, sırtlan, leopar, maymun, eşek, köpek, kurt, tilki, kedi, vaşak, ayı gibi hayvanları kurban etmezlerdi. Deve, sığır, davar kurban ederlerdi. 🔖"Enam cinsini (geviş getiren çift tırnaklı hayvanları) sizin için yarattı, onda ısınma ve menfaat vardır, hemde ondan yiyorsunuz." (16/Nahl 5) 🔖Enamdan yük taşıyan (deve) ve yayılanlar (sığır ve davar) vardır. Allahın size rızık olarak verdiği şeyden yeyin. Şeytanın adımlarına uymayın çünkü o size apaçık bir düşmandır.’’ (6/Enam 142)
5) Köpekler Kuranda insanın dostu olarak geçer. Gerek Ashabı kehf gençlerinin beslediği köpek olsun gerekse avcılık için yetiştirilmesi olsun köpekler insanın arkadaşıdır. Müslüman olan çinliler de yemek kültürünü Kurana göre düzenlemeli, yırtıcı hayvanları yemeyi bırakmalıdır. Budist çinlilerin yemek kültürü islama uygun değildir.
Peygamberimizin yaşayan Kuran olduğu düşünülürse köpeğin temiz olduğunu göstermek için bir gün köpek kesmesi gerekirdi. Yahut kurt kesip fakirlere dağıtması lazımdı. Böyle bir şeyi hiçbir peygamberin sünnetinde göremezsiniz. Peygamberin besmele çekerek kurt kestiğini hayal edebiliyor musunuz? Yada sırtlan keserken, aslan keserken. Hayal bile edemezsiniz çünkü hepsi de aynı mesaja muhatap olmuş, Enam cinsini ve yabani otçulları yemeyi ümmetlerine öğretmişlerdir.
Allah razı olsun, hiç bu açıdan düşünmemiştim. Felsefeci caner taslaman ayet cımbızlamış resmen.
YanıtlaSil