Sünnilerin Nesih Mensuh Çarpıtmasına Cevap!

Soru: Nesih mensuh nedir? Kuran'da birbirini iptal eden veya lafzı kalkıp hükmü devam eden ayet var mıdır?

Cevap: Nesih; iptal etmek, gidermek, yok etmek gibi anlamlara gelir. Mensuh ise hükmün kalkmasıdır.

Kuranda nesh edilmiş ayetler vardır yani önce ayet olarak inmiştir, yeni ayetin inmesiyle eski hüküm hem Kurandan çıkarılmıştır hem hafızalardan silinmiştir.

"Bir ayetten neyi kaldırırsak veya unutturursak onun yerine daha hayırlısını veya benzerini getiririz. Bilmez misin şüphesiz ki Allah her şeye kâdir olandır." (2/Bakara 106)

Nesh edilmiş ve Kurandan çıkarılmış ayetler olduğu gibi, hükmü nesh olmuş ama ayet olarak Kuranda kalmaya devam etmiş konular da vardır. Ayrıca eski şeriatları Kuran nesh etmiştir. Tüm bunlar peygamberimiz hayatta iken olup bitmiştir, Kuran iki kapağı arasında toplanmıştır ve kıyamete kadar geçerli şeriat başlamıştır.

Bölüm 1: Nesh Edilip Kurandan Çıkarılmış Ayetler

Örnek 1) Kıblenin değişmesi: Kıble geçici bir süreliğine Kudüsteki süleyman tapınağı olmuştur, peygamberimiz yahudilerle birlikte kudüse dönerek namaz kılmıştır. Kıble değişmesinin sebebi kimin son nebiyi kabul ettiğini ortaya çıkarmak içindir. Müslüman olanlar kâbeye dönerek namaz kılmış, yahudi kalmakta ısrar edenler ise kudüse dönerek namaz kılmaya devam etmiştir. Daha sonra "kıble kudüs olmuştur" ayeti nesh edilmiştir ve Kurandan çıkarılmıştır. Onun yerine şu ayet inmiştir:

"Yüzünü semaya çevirip durduğunu görüyoruz. Seni hoşnut olacağın kıbleye çeviriyoruz. Artık Yüzünü Mescid-i Haram'a (kâbeye) çevir. Nerede bulunursanız bulunun yüzlerinizi o yöne çevirin. Kitap ehli, bunun Rab'lerinden gelen bir hak olduğunu çok iyi bilirler. Allah, onların yaptıklarından habersiz değildir. (2/Bakara 144)

Örnek 2) Ramazan ayında cinsellik: Kadir gecesi kutsal kitapların inmeye başladığı gecedir, Kuran da Kadir gecesindeinmeye başlamıştır ve kadir gecesini içinde barındıran aya ramazan ayı denmektedir. Ramazan ayı oruçlu geçirilir. Oruç ise gündüzleri yemek, içmek, cinsellik yasağıdır ayrıca kötü sözden kaçınmak, kavga etmekten kaçınmak da oruca dahil davranışlardır.

İlk dönemlerde ramazan ayında cinsellik tıpkı itikafa girmiş gibi geceleri de yasaktı. Lakin sahabeler buna dayanamayıp geceleri eşleriyle birlikte olunca bu hüküm nesh edildi ve şu ayet indi:

Oruç gecesi kadınlarınıza yaklaşmak size helal kılındı. Onlar sizin örtünüz, sizde onların örtüsüsünüz. Allah, nefsinize ihanet etmekte olduğunuzu biliyordu. Bu sebeple, tevbenizi kabul edip sizi bağışladı; artık onlara yaklaşın ve Allah'ın sizin için takdir ettiğini dileyiniz. Fecrin siyah ipliği beyaz iplikten sizce ayırt edilinceye kadar yeyin için sonra geceye kadar orucu tamamlayın. Mescitlerde itikafa çekilmiş olduğunuzda kadınlara (geceleri de) yaklaşmayın. İşte Allah, insanlara kötülüklerden korunmaları için ayetlerini böylece açıklar. (2/Bakara Suresi 187)

Daha önce inen "Ramazan ayında geceleri de cinsellik yasaktır" ayeti nesh edilmiş ve Kurandan çıkmıştır. Onun yerine 2:187 ayetin inmesiyle ramazan ayının son 10 gününde itikafa girenler hariç geceleri cinsellik helal kılınmıştır.

Bölüm 2: Lafzı duran ama hükmü kalkmış ayetler

Örnek: Kadınların fuhuş yapmasına önce "Allah bir yol açana kadar evlere hapsedin" hükmü gelmiş, sonra "zina edenlere 100 celde vurun" ayetiyle Allah bir yol açmıştır. Daha önce inen evlere hapsedin hükmü kalkmıştır.

Kadınlarınızdan fuhuş yapanlara karşı aranızdan dört şahit getirin, şahitlik ederlerse, onları ölünceye veya Allah bir yol açıncaya kadar evlerde tutun. Sizlerden fuhuş yapanların, her ikisine eziyet edin. Eğer tevbe ederler de ıslah olurlarsa artık onlardan vazgeçin. Şüphesiz Allah, tevbeleri kabul edendir, esirgeyendir. (4/Nisâ Suresi 15-16)

Zina etmiş kadın ve zina etmiş erkek! ikisinden her birine artık 100 celde / kırbaç vurun. Eğer Allah’a ve ahiret gününe iman ediyorsanız, Allah’ın dinini uygularken onlara karşı sizi acıma duygusu tutmasın. İkisinin azabına mü’minlerden bir taife şahit olsun. [24/Nur Suresi 2]

Bölüm 3: Eski şeriatların nesh olması

Kuranın inmesiyle artık İslam dini hükümleri son şeklini almıştır ve tüm dünya insanlığı kıyamet kopana kadar buna uymakla mükellef kılınmıştır. Daha önce kendilerine kitap verilenler de kendilerine haram edilmiş şeylerden müslüman olmaları şartıyla kurtulacaklardır.

Onlar bu elçiye, bu ümmi (din eğitimi almamış) nebiye uyan kimselerdir. Onu (Ahmet adını) yanlarındaki Tevratta ve İncilde yazılı bulurlar. O onlara marufa uygun olanı emreder ve münkeri yasaklar. Temiz şeyleri helal, pis şeyleri (ayetlerle) haram kılar. Üzerlerindeki ağır yükleri kaldırıp atar. Kim ona inanır, ona saygı gösterir, ona yardım eder ve onunla birlikte indirilen nûra (Kurana) uyarsa, işte onlar kurtuluşa erenler olacaktır. (7/Arâf Suresi 157)

Buraya kadar gördüklerimiz nesih mensuh konusunu anlamaya yeterlidir yani nesih konusu peygamberimiz hayatta iken olup bitmiştir. Gelenekte ise sünniler "peygamberin vefatından sonra da nesih işlemi devam etmiştir, recm ayetini keçinin yemesiyle lafzı kalkan ama hükmü devam eden ayet vardır" derler ve Kuran kavramlarını kullanarak dine hüküm eklemeye çalışırlar. Oysa peygamberin vefatından sonra Kurandan ayet çıkması nesih değil tahrip olur. (Detaylar: Ayeti keçi yedi iftirası)

Nesih Mensuh - Bumudin/11.10.2018